Jezus

hemelvaart, of niet?

De soberheid van het relaas van Jezus´ afscheid in Lucas 24:49vv opmerkelijk. Er is geen referentie aan de wolken uit Daniël 7, en de gedachte dat Jezus weerkeren zal zoals hij heengegaan is, vinden we ook pas in Handelingen 1:11. Het is zelfs de vraag of de evangelieperikoop wel een echte hemelvaart is. In vs. 51b staat de correcte tekst ter discussie: nam Jezus nu alleen maar afscheid of werd hij ook opgenomen in de hemel?! De NBG vertaling liet de hemelvaart weg, maar recentere vertalingen (Willibrord ´95, NBV, NB, BGT) volgen de visie van Nestle sinds de 26e druk.¹

Hoewel de hemelvaart er dus wel in hoort, krijgt het ~ten hemel varen~ nauwelijks nadruk. Het is een afscheidsscène die andere accenten legt dan het latere relaas in Handelingen. Opvallend is bijvoorbeeld de grote sereniteit die de scène uitstraalt: niet verdriet of ontreddering om het afscheid overheersen, maar de vreugde om wat geschied is.

dagelijks in de tempel

Die vreugde ontvouwt zich in dagelijks intensief verkeren in de tempel: wat er later ook gebeurd is tussen synagoge en kerk, voor Lucas hebben de eerste christenen een natuurlijke band met de tempel.

Die tempel speelt nog om een andere reden een rol: Lucas begon er zijn evangelie ook mee. Aan het begin is het een priester, Zacharias, die deelgenoot gemaakt wordt van heuglijke nieuws maar die in eerste instantie niet adequaat reageert — wat hij later in zijn lofzang ruimschoots goedmaakt. Hier, na Pasen, is de vreugde die toen begon pas goed tot bloei gekomen. En de zegen, die in Lucas 1 niet van de grond kwam,² markeert hier het afscheid: zegenend verlaat de Messias zijn vrienden. En zou de kracht `uit den hoge´ die zij mogen verwachten, niet rijmen op de `Opgang uit den hoge´ in Zacharias´ lofzang (Luc. 1:78)?

Homiletisch kunnen de accenten verschillend gelegd worden. Wie Daniël 7 ernaast leest, zal flinke eschatologische nadruk leggen: het gonst daar van grote verwachtingen. Met het evangelie in gedachten kan echter ook heel goed het accent worden gelegd op de vreugde over wat is geschied, en de stille zekerheid dat het verhaal dóór zal gaan, dankzij die kracht uit de hoge.