Jesaja 43,18-25

Blijf niet staren…

een weg door de wildernis

Jesaja 43 biedt een stralende heilsprofetie, maar dat neemt niet weg dat de eerste woorden van vers 18 bevreemdend overkomen. Een opdracht om te vergeten klinkt vreemd in een bijbels woordveld waarin gedenken zo´n centrale plaats inneemt: positief, de grote daden Gods, en negatief, Amalek en andere tegenstanders, opdat die geen kans meer krijgen. Deuterojesaja is echter niet vervallen tot plat toekomstgericht optimisme; hij bedoelt iets anders.

Het hoofdstuk moet in elk geval vanaf vers 16, nog beter vanaf 14 gelezen worden. Dan wordt duidelijk wie er spreekt, en in welke situatie: het is heilsbelofte aan ballingen in Babel. Hun wordt toegezegd, dat ze vrij baan krijgen naar hun land terug. In dát kader klinken de woorden waarmee vers 18 inzet: `Denkt niet aan hetgeen vroeger gebeurde en let niet op wat oudtijds is geschied.´ Het gaat hier om niet minder dan een nieuwe uittocht. Israël heeft juist in de ballingschap de gedachtenis van de uittocht uit Egypte leren koesteren, en dat is goed. Maar nu moet het niet stil blijven staan bij dat glorieuze verleden maar hoopvol en moedig de toekomst tegemoet gaan. Want de nieuwe bevrijdingsdaden van God zullen zo overweldigend zijn, dat ze de oude doen verbleken (vgl. vooral Jer. 23:7v). Overigens betekent die bevrijding evenals de uittocht geen redding uit maar *door* de woestenij. Er zal een weg zijn door schijnbaar onbewoonbaar gebied.

De verzen 22-25 vragen aparte aandacht. Hier horen we in een terugblik over de zonden van het volk. Let op: het gaat er niet om dat God klaagt, dat de offers niet op tijd gebracht werden. Integendeel: `Ik heb jullie niet lastig gevallen (letterlijk: doen dienen) om spijsoffers´ (vs. 23b). Het volgende vers keert het om: `Jullie hebben mij lastig gevallen met jullie zonden!´ Letterlijk heeft men de Heer tot dienaar gemaakt — denk aan de Knecht des Heren in deze zelfde hoofdstukken! Maar die schuld is nu uitgewist, dus `blijf niet staren op wat vroeger was´ (*Nieuw Liedboek 809).