Deuteronomium 24,17-22

Inleiding

In Deuteronomium (דברים) staan volgens het boek zelf (Dt. 1,1) de woorden die Mozes heeft gesproken tot het volk voordat zij — en hij zelf niet — het land aan de overkant van de Jordaan binnengaan.

Doel is (Dt. 1,5), deze thora te ‘verduidelijken’. Als je ziet dat ‘wees en weduwe’ hiervóór alleen in Ex. 22 voorkomen, maar in Deut. maar liefst 11x, valt te vermoeden, dat die verduidelijking ook verruiming van de geldigheid inhoudt. De nauwkeurige formuleringen zijn niet beperkend bedoeld.

Deut. 24,17-22 maakt deel uit van een reeks voorschriften die niet direct een verbindend thema hebben. Tenachon suggereert, dat Deut. 24,1 — 25,4 gaat over de scheiding tussen eigen en niet-eigen (nav.de opmerkingen over echtscheiding in Deut. 24,1-4), en vat het vervolg samen met ‘de waardigheid van het leven’. Onze perikoop leert dan, dat ‘eigen’ niet kan betekenen, dat je de anderen vergeet.

Vertaling

24, 17
je buigt niet het recht van vreemdeling en wees
en je neemt niet de kleren van een weduwe als onderpand:
18
bedenk1 dat je knecht was in Egypte2
en JHWH je god je vandaar heeft losgekocht.
Daarom gebied ik3 je dit zo4 te doen.
 
19
Oogst je je oogst op je veld en vergeet je een schoof op het veld,
dan keer je niet terug om die mee te nemen:
voor de vreemdeling en wees en weduwe is hij,
opdat JHWH je god je zegent in al het werk van je handen.
20
Sla je je olijfboom af5,
dan ga je daar niet tak voor tak achteraan:
voor de vreemdeling en wees en weduwe is het.
 
21
Haal je je wijngaard6 binnen,
dan pluk je er niet nog eens achteraan:
voor de vreemdeling en wees en weduwe is het,
22
bedenk dat je knecht was in het land Egypte.
Daarom gebied ik je dit zo7 te doen

Noten

  1. of: gedenk. Het gaat niet om verzinnen, maar om je herinneren↩︎
  2. deze zin alleen in Deut 5,15; 15,15; 16,12; 24,18.22.↩︎
  3. deze formulering in Ex. 34,11, waar JHWH dit tegen Mozes zegt, en 37x in Deut., waar Mozes dit zegt↩︎
  4. letterlijk: dit woord / deze zaak te doen — דבר, vgl. de titel van Deut. in de hebreeuwse bijbel: דברים↩︎
  5. om te oogsten↩︎
  6. uiteraard wordt de druivenoogst bedoeld. Maar omdat ‘wijngaard’ ook een beeld is voor het beoogde Israël, zou ik het graag laten staan. ‘Je wijngaard binnenhalen’ gaat dan misschien niet alleen over druiven↩︎
  7. zie noot 4↩︎
Scroll naar boven