Exodus 17,1-7
Is God nu bij ons of niet?
Nauwkeurig lezen van de Bijbeltekst is van groot belang. En dan niet te snel denken dat het allemaal niet klopt. Exodus is geen chronologisch reisverslag, het gaat over vertrouwen.
Hoe dichter Israël bij de Sinaï komt (pas echt in hoofdstuk 19), hoe harder de wederkerige uitdagingen worden, zo lijkt het. Onderweg gaat het steeds weer over het thema ‘testen’. Is er vertrouwen? Kunnen de bevrijde slaven een volk worden waarbij God kan wonen? (29:45,46) Of vraagt dat eigenlijk te veel van mensen?
De argwaan en de schreeuw om voedsel in hoofdstuk 16 liepen uit op het ‘manna’ als een gave van God. Maar God speelt niet de rol van probleemoplosser. Voor leven is meer nodig.
De gave van het brood bleek ook bedoeld als opgave, als test: een oefening in het houden van de Sjabbat. Een van de instructies die JHWH op de Sinaï nog zou gaan geven.
Schreeuw om water
Maar, heel menselijk, de schreeuw om water die in hoofdstuk 15 al klonk, blijft terug komen. Hoe overleven we de woestenij? Opnieuw is de reactie van God alvast verbonden met de plek van de komende instructies, de berg Horeb, deel van het Sinaïgebergte.
De naam Horeb komt in Exodus zelden voor. Behalve in Exodus 3 en 33 alleen hier in Exodus 17. Maar het zijn wel steeds hele cruciale momenten.
1
Heel de gemeente van de kinderen van Israël vertrok uit de woestijn Sin,
volgens hun kampplaatsen,
in opdracht van JHWH.
Ze sloegen hun kamp op bij Refidim.
Maar er was geen water dat het volk kon drinken.
2
Het volk maakte ruzie met Mozes.
Ze zeiden:
geef ons water, dan kunnen we drinken.
In hoofdstuk 17 zijn de rollen omgedraaid. Nu is het niet JHWH die het volk test met zijn gaven, maar nu test het volk JHWH op grond van de fundamentele menselijke vraag: Is God nu bij ons, ja of nee?
Mozes zei tegen hen:
‘Wat maken jullie ruzie met mij?
Wat testen jullie JHWH?’
3
Het volk smachtte daar naar water en ging tegen Mozes tekeer:
‘Waarom heb je ons eigenlijk uit Egypte gehaald?
Om mij, mijn kinderen en mijn vee van dorst te laten omkomen?’
4
Mozes riep het uit tegen JHWH:
‘Wat moet ik aan met dit volk?
Het scheelt niet veel of ze gaan mij stenigen!
5
JHWH zei tegen Mozes:
‘Ga voor het volk uit en neem enkele oudsten van Israël met je mee.
Ook de staf waarmee je de Nijl hebt geslagen moet je bij je hebben
en ga op weg.
6
Kijk, dan sta ik daar voor jou klaar op de rots bij Horeb.
Jij moet op de rots slaan.
Dan komt het water eruit stromen en het volk kan drinken.’
Zo heeft Mozes gedaan voor de ogen van de oudsten van Israël.
7
Hij noemde de plek Massa en Meriba (Test en Conflict),
vanwege het conflict van de kinderen van Israël
en omdat ze JHWH testten door te zeggen:
‘Is JHWH werkelijk bij ons?
Of is hij er niet?’