Exegese-dagen in Hattem 2025: Ezra & Nehemia

Het Oecumenisch leesrooster 2025-26 biedt geen alternatief spoor uit de Hebreeuwse bijbel en evenmin een baanlezing die nog niet besproken is. Daarom is dit jaar gekozen voor een eigen thema: capita selecta uit de boeken Ezra & Nehemia.

Deze boeken behoorden niet tot de meest gelezen bijbelboeken en dat is ook wel begrijpelijk. Tegelijk worden er thema’s aangesneden die belangrijk zijn voor elke situatie waarin mensen een gemeenschap vormen. In onze tijd moeten we daar dan bij zeggen: of dat nu een burgerlijke of een godsdienstige gemeenschap is – in de antieke situatie is dat veel minder te onderscheiden omdat beide in elkaar vloeien, al vallen ze niet geheel samen.

In de Perzische tijd wordt rond de herbouwde tempel in Jeruzalem de gemeenschap Yehud opgebouwd, burgerlijk een provincie van het grote Perzische rijk, maar in de harten van de inwoners een voortzetting van het voor-exilische Judese koninkrijk, maar wel met voor velen de traumatische ervaring die de Babylonische ballingschap vormde, als breuklijn. Dat levert een hoogst interessante dynamiek op, waarvan in Ezra en Nehemia en in nog enkele bijbelboeken verslag wordt gedaan. Relevante thema’s zijn bijvoorbeeld:

• wie zijn we, als gemeenschap, wat verbindt ons, wat hebben we gemeenschappelijk?
• waar komen we vandaan, wat is onze geschiedenis, wat bracht ons hier en hoe werkt die geschiedenis nog door in het nu?
• hoe hoort leiderschap vorm te krijgen, wie pakt dat op, welk leiderschap krijgt autoriteit en waarom?
• hoe zorgen we dat we goed met elkaar blijven omgaan, zodat aan ieder recht wordt gedaan?
• hoe is onze gemeenschap begrensd? Wie hoort bij ons, en wie niet? Wat zijn de criteria, en hoe hard worden die doorgevoerd?

Die vragen zijn voor de tijd van Ezra & Nehemia vaak wel te beantwoorden, en we kunnen de keuzes die zij maken nagaan. Spannend wordt het op het moment dat die vragen, mutatis mutandis, gaan raken aan de onze – en dat gaan ze onvermijdelijk doen! Naast zorgvuldige exegese met erbij betrekken van de historische achtergronden roept dat onvermijdelijk de vraag op of wij, voor onze tijd, met de gemaakte keuzes kunnen meegaan, of dat we met goed geweten een andere afslag willen nemen, mogelijk evenzeer met bijbelse argumenten. Het beloven spannende gesprekken te worden, waarin vragen rondom gerechtigheid, (dominant) leiderschap, gender, identiteit en xenofobie centraal zullen staan. Van harte welkom!

De te lezen teksten zijn:

• Ezra 3:1-13 en 4:1-15: Herbouw en tegenstand
• Nehemia 2:1-20: Muren bouwen
• Nehemia 5:1-15: Ongehoord onrecht
• Ezra 9:1-15 en 10:1-9 en 44: Pas op voor buitenlandse vrouwen
• Nehemia 8:1-18: Feest rond de Thora

Doe je mee? Geef je dan op bij Leen de Ronde, ronde@solcon.nl. Met een donatie van 200 euro help je de kosten van deze dagen te dragen en lever je een bijdrage aan het werk van de Dirk Monshouwer Stichting. Meer mag, minder mag ook.